De historie van NOA – Vereniging van Nederlandse Oud-AJC’ers
Geschiedenis NOA
In 1976 wordt door een aantal oud-medewerksters van het kantoor van de AJC een bijeenkomst georganiseerd van oud-bestuurders van de AJC met als doel: ‘Leg de geschiedenis van de AJC vast’.
Werkgroepen
In 1977 start de ‘Werkgroep Onderzoek AJC’ en in 1980 de ‘Werkgroep oud-AJC- Kontakten’. Ook verschijnt vanaf eind december 1980 het ‘Mededelingenblad van de Stichting Oud-AJC-Kontakten’, dat het vol houdt tot mei 2009.
NOA en Het Gele Blaadje
Wisseling van de wacht
Tot 2021 zijn er 47 Gele Blaadjes uitgegeven
In de loop van 2020 besluit de hoofdredacteur per eind december met de uitgave van Het Gele Blaadje te stoppen, waarop het bestuur het zich voorneemt de vereniging NOA op te heffen.Vernieuwde uitgave van Het Gele Blaadje | Erelid
Hoeveel zullen er nog volgen?
De NOA-leden Wim Blok, Bouke Bergstra, Marianne Koningh en Elly Zevenbergen, die het niet eens waren met het besluit om te stoppen, hebben toen een nieuw bestuur en een nieuwe redactie gevormd en NOA en Het Gele Blaadje overgenomen. Zodat per februari 2021 Het Gele Blaadje – zei het in gewijzigde uitvoering en lay-out – weer als vanouds viermaal per jaar verschijnt. NOA heeft dan circa driehonderd leden.
Het bestuur heeft besloten Hans Stoovelaar (voormalig hoofdredacteur) tot erelid van NOA te benoemen.
Jubileumnummer
De vier omslagen van 2021
In dit jaar is de vijftigste uitgave van Het Gele Blaadje verschenen.Nog een jubileum
Honderd jaar Paasheuvel in Vierhouten
4 mei comité | Boekje | Zonnehal
Het > 4 mei comité Paasheuvelgroep, dat al vele jaren op 4 mei de herdenking op de Paasheuvel in Vierhouten organiseert, is vanaf 1 januari 2023 toegetreden tot NOA, Nederlandse vereniging van Oud-AJC’ers. De bestuursleden van NOA zijn vanaf diezelfde datum automatisch lid van het comité.
Tijdens de 4 mei herdenking in Vierhouten heeft het > 4 mei comité Paasheuvelgroep het boekje ‘Gerben Andries Lenstra en het verdriet rond de Paasheuvel’, geschreven door Joop Witte en Bouke Bergstra, uitgereikt aan de aanwezigen. Ook Fiep Poppe-Kesner gaf weer acte de précence met het voorlezen van o.a. het gedicht ‘Het Carillon’.
Op 2 juli 2023 is de gedeeltelijk gerestaureerde Zonnehal tijdens een feestelijke bijeenkomst heropend. De restauratie betrof voornamelijk de voorzijde van de hal. Tijdens de opening hield NOA-voorzitter Co van den Berg – voor de ruim 120 bezoekers, waaronder ruim 60 NOA-leden – een vlammend betoog over de AJC-geschiedenis in relatie met de toekomst.
Boekje
Tijdens de 4 mei herdenking 2024 in Vierhouten heeft het > 4 mei comité Paasheuvelgroep het boekje ‘Het papieren verzet 40–45 | Wapens in handen van AJC’ers’, geschreven door Joop Witte en Bouke Bergstra, uitgereikt aan de aanwezigen. Ook Fiep Poppe-Kesner gaf weer acte de précence met het declameren van gedichten.
De historie van de AJC – Arbeiders Jeugd Centrale
Oprichting van de AJC – Arbeiders Jeugd Centrale
Hordeleider Jan van de Kramer uit Zaandam in typische AJC-kleding
De oprichting op 18 maart was een gezamenlijk initiatief van de Sociaaldemocratische Arbeiderspartij SDAP en het Nederlands Verbond van Vakverenigingen NVV -. De AJC had tot doel de arbeidersjeugd zowel lichamelijk als geestelijk op te voeden en te ontwikkelen en was de opvolger van de Jongelieden Organisaties van de SDAP. Verder streefde de AJC er naar het socialistisch cultuurideaal in eigen gelederen te realiseren. Zo ontwikkelde de AJC haar eigen karakteristieke omgangsvormen – zonder alcohol en tabak – met een unieke wijze van kleden, feestvieren en kamperen.
Paasberg, Vierhouten
Tekening: Fré Cohen
AJC’ers willen op eigen terreinen kamperen en men besluit op 2 juli voor f 800,- de Paasberg te Vierhouten te kopen. Amsterdamse AJC’ers vertrekken op 15 juli naar Vierhouten en slaan daar hun tenten op. Het eerste tentenkamp op de Paasberg! Fré Cohen (misschien wel de belangrijkste van de vele kunstenaars die de AJC heeft voortgebracht) was een van de deelneemsters en zij maakte van het kamp een schitterende tekening met vier tenten.Paasberg, Vierhouten
Paasheuvel, Vierhouten
Eerste Pinksterfeest op de Paasheuvel in Vierhouten met 1.250 deelnemers.
Wijlre
Rode Wachten en Rode Valken | Rode Valkenkamp
Rode Valken van afdeling Alkmaar
De AJC’ers worden in leeftijdsgroepen ingedeeld (voorheen waren er A- en B-leden). De leden boven de zestien worden Rode Wachten en de twaalf tot zestienjarigen vormden de Rode Valken, later volgen nog de Trekvogels voor tot twaalfjarigen. Binnen de leeftijdsgroepen wordt er onderscheid gemaakt in ‘hordes’, ‘troepen’ en ‘stammen’. De groepen hebben hun eigen symbolen, uniformen, regels en bijeenkomsten. Het eerste Rode Valkenkamp wordt in Vierhouten gehouden.Het Rode Valkennest
11.000 leden | Havelte
De AJC komt tot grote bloei. Waren er in 1922 landelijk nog maar 2.600 leden. In het begin van de dertiger jaren telt de AJC bijna 11.000 leden.
In Havelte wordt het kampeerterrein Het Hunehuis geopend.
Rode Nederzetting
Tekening Openluchttheater: Albert Funcke Küpper
In Vierhouten wordt de eerste Rode Nederzetting voor Rode Valken gehouden met 1634 deelnemers.
Het Meenthuis
Koos Vorrink | De Eikenhoeve
Afscheid van de grote AJC-stimulator en voorzitter Koos Vorrink.
Verzekeringsmaatschappij De Centrale schenkt aan de AJC de Eikenhoeve in Vierhouten.
Heimanshof
Centraal Vriendschapsfeest | Crisis
In Amsterdam organiseert de AJC een Centraal Vriendschapsfeest met 4.500 deelnemers.
In de crisisjaren zakt het ledenaantal. De AJC concentreert zich nu ook op kamperen en werkprojecten voor werkloze jongeren.
Zonnehal
Kenmerkend voor de Amsterdamse school
In Vierhouten wordt de Zonnehal in gebruik genomen.Opheffing | Illegaal
Op 13 augustus laat het hoofdbestuur van de AJC aan landverrader Rost van Tonningen weten niet bereid te zijn het werk van de AJC voort te zetten en besluit de AJC op te heffen.
Op 15 augustus komen Elly Tas, Rinus Hille en Ad van Moock bijeen en leggen de basis voor ‘Het Fonds’. Vriendenkringen worden gevormd en hulpacties georganiseerd. Er wordt door AJC’ers deelgenomen aan het verzet.
Herdenking | Heroprichting
AJC-uniform: Blauwe kiel en rode das, symbool voor de trekvogels
Op 11 mei trekken meer dan duizend AJC’ers naar een herdenkingsbijeenkomst in het Concertgebouw in Amsterdam.
De AJC wordt op 15 juli weer opgericht, nu echter als een zelfstandige jeugdorganisatie, waarvan de leden worden onderverdeeld in Zwaluwen (acht tot twaalf jaar), Trekvogels (twaalf tot zestien jaar) en Rode Wachten (boven de zestien jaar). Alles verdeelt in afdelingen, zwermen en vluchten. Al direct na de bevrijding komt de AJC weer tot bloei, eind 1945 zijn er alweer meer dan 8.000 leden.
Vriendschapsfeest
Centraal Vriendschapsfeest in Amsterdam met 10.000 deelnemers.
Paasheuvel en Meenthuis worden weer in gebruik genomen.
Hoewel de voorgenomen fusie met de JVO (Jeugd voor onthouding) mislukt telt de AJC nu zo’n 11.000 leden.
Paasheuvelklok
Eerste naoorlogse Pinksterfeest met 1.700 deelnemers met o.a. de inwijding van de Paasheuvelklok.
Zonnehal
Heropening van de Zonnehal in Vierhouten
Vriendschapsfeest
Het zowel bewonderde als verguisde stripfiguurtje Mieke Meier in actie!
Tijdens de Paasdagen organiseert de AJC het Centraal Vriendschapsfeest in Utrecht met 1500 deelnemers.Brand | Overweging tot opheffing
Het Meenthuis in Blaricum wordt door brand verwoest.
Na zo’n tien goede jaren blijkt al halverwege de jaren vijftig dat met name steeds meer Trekvogels maar kort lid bleven. De Trekvogels vormden echter het kernpunt in de AJC-organisatie. Zonder Trekvogels geen Rode Wachten en dus ook geen kader. Zonder een goede Trekvogel-organisatie konden de Zwaluwen ook niet doorstromen. De AJC-leiding bedacht van alles om deze uitstroom te stoppen, maar had daarmee weinig succes. Bovendien roerden oudere AJC-leden zich en riepen om hervormingen. Op het congres van de AJC in Amsterdam wordt voor het eerst gesproken over opheffing.
Principebesluit opheffing AJC
In de Zonnehal wordt het besluit tot opheffing genomen
Buitengewoon congres in de Zonnehal in Vierhouten waar het principebesluit wordt genomen tot opheffing van de AJC en te starten met een nieuwe fase: Werkplaats.
Opheffing AJC
De bordjes worden verhangen
Op 28 februari wordt tijdens een congres in de Paasheuvel definitief besloten de AJC op te heffen, op 1 maart wordt dan het Jeugd en Jongerencentrum Ruimte opgericht.
Veertig jaar Paasheuvel
In 1963 wordt in Vierhouten veertig jaar Paasheuvel georganiseerd met 4.500 deelnemende oud-AJC’ers.
Vijftig jaar Paasheuvel
Het volksdansen zit er nog steeds in!
In 1973 wordt dat nog eens overgedaan, als de Paasheuvel vijftig jaar bestaat, met 3.000 deelnemende oud-AJC’ers.